در سال های نهچندان دور، خبرهای زیادی را در کوچه و خیابان مبنی بر اینکه فردی با پول تقلبی چیزی را خریداری کرده است و یا حتی بانک اسکناس تقلبی به مردم میدهد، میشنیدیم. امروزه کمتر ممکن است به چنین خبری بر بخوریم. با توجه به تمهیداتی که در ساخت اسکناس ها اندیشیده شده و روشهای شناسایی اسکناس های تقلبی که روز به روز در حال پیشرفت هستند، جعل اسکناس و استفاده از چک پول های تقلبی بسیار مشکل است. یکی از راههای مقابله با جعل اسکناس که تاثیر زیادی در کاهش این جرم داشته، استفاده از ماشین های تست اسکناس و تراول بوده است.
دستگاه تست اسکناس و تراول
این ماشین ها تا حد زیادی اسکناس های تقلبی را شناسایی میکنند. در ساخت این ماشین ها از تکنولوژیهای متفاوتی استفاده شده است که از معروفترین آن ها میتوان به اسکنر های جوهر مغناطیسی و لامپ های واتر مارک اشاره کرد. این دستگاه ها در زمان اختراع شان هم توانایی بسیار بالایی در شناسایی اسکناس جعلی داشتند، اما با پیشرفته تر شدن روش های جعل اسکناس، دور زدن این نوع دستگاه ها نیز آسانتر شده است.
امروزه دستگاه هایی اختراع شده اند که از اشعه ی فروسرخ استفاده میکنند و خطای به مراتب کمتری در تشخصی اسکناس های تقلبی دارند و استفاده از آنها در حال گسترش است. علاوه بر این، با پیشرفت گوشی های هوشمند موبایل نرما فزارهایی طراحی شده اند که با نصب روی گوشی و با استفاده از اشعه ی فروسرخ میتوانند اسکناس جعلی را تا حدی شناسایی کنند.
در کشور ما بیشترین استفاده مربوط به دستگاه های لامپدار است. ساختار این دستگاه متشکل از دو لامپ و یک بدنه و انتقالدهندهی برق است. نور لامپها بر روی اسکناس میتابد و نقاط خاصی از اسکناس را روشن میکند و با شناسایی اطلاعات گرفته شده از نور این لامپها، واقعی یا تقلبی بودن اسکناس تشخیص داده میشود.
هر چند نرم افزارهایی مانند اسکناس یاب اندروید هم برای شناسایی اسکناس های جعلی به کار میروند، اما برای ارگانی مانند بانک وجود یک یا چند دستگاه مختص این کار ضروری است.دستگاه تست اسکناس در ایران معمولا قیمتی نزدیک شصت هزار تومان دارند ولی محدودهی قیمتها از حدود سی هزار تومان آغاز میشود و تا نزدیک دویست هزار تومان هم میرسد. قیمت دستگاهی که از نور فروسرخ استفاده میکند بیشتر است.